كيف يوصف عبداحتجب الله عزوجل : مرحوم مجلسى درباره اين جمله چهار
احتمال ذكر نموده كه يكى از آنها اينستكه : خداى
عزوجل بهفت آسمان از خلقش پوشيده گشته (و اين كنايه از بيان
كمال لطافت و تعالى ذات الهى است نسبت بمخلوق ) و پيغمبر (ص ) را خليفه خود در زمين
قرار داده و اطاعت او را مانند اطاعت خود ساخته و امور مخلوقش را باو واگذار فرموده است ،
پس امر و نهى و وحى و مقدرات خدايتعالى كه مانند خودش بهفت آسمان پوشيده و در حجاب
گشته است بوسيله سفير و رسول او براى خلق آشكار مى گردد.
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ فُضَيْلِ بْنِ
عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ إِذَا الْتَقَى الْمُؤْمِنَانِ فَتَصَافَحَا
أَقْبَلَ اللَّهُ بِوَجْهِهِ عَلَيْهِمَا وَ تَتَحَاتُّ الذُّنُوبُ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى يَفْتَرِقَا
اصول كافى ج : 3 ص : 264 رواية :17
|
امام باقر (ع ) ميفرمود: چون دو مؤ من بهم برخورند و مصاحفه كنند، خدا بآنها رو كند و
گناهان از چهره آنه بريزد تا از يكديگر جدا شوند.
| |
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ
تَصَافَحُوا فَإِنَّهَا تَذْهَبُ بِالسَّخِيمَةِ
اصول كافى ج : 3 ص : 264 رواية :18
|
امام صادق (ع ) فرمود: با يكديگر مصافحه كنيد، زيرا مصاحفه كينه را ميبرد.
| |
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِيِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ
أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَقِيَ النَّبِيُّ ص حُذَيْفَةَ فَمَدَّ النَّبِيُّ ص يَدَهُ فَكَفَّ حُذَيْفَةُ يَدَهُ
فَقَالَ النَّبِيُّ ص يَا حُذَيْفَةُ بَسَطْتُ يَدِي إِلَيْكَ فَكَفَفْتَ يَدَكَ عَنِّى فَقَالَ حُذَيْفَةُ يَا
رَسُولَ اللَّهِ بِيَدِكَ الرَّغْبَةُ وَ لَكِنِّى كُنْتُ جُنُباً فَلَمْ أُحِبَّ أَنْ تَمَسَّ يَدِى يَدَكَ وَ أَنَا جُنُبٌ
فَقَالَ النَّبِيُّ ص أَ مَا تَعْلَمُ أَنَّ الْمُسْلِمَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا فَتَصَافَحَا تَحَاتَّتْ ذُنُوبُهُمَا كَمَا
يَتَحَاتُّ وَرَقُ الشَّجَرِ
اصول كافى ج : 3 ص : 264 رواية :19
|
امام صادق (ع ) فرمود: پيغمبر (ص ) بحذيفه برخورد و دستش را براى مصافحه دراز
كرد، حذيفه دست خود را باز گرفت ، پيغمبر (ص ) فرمود: اى حذيفه من دست بسوى تو
دراز كردم و تو دست خود را از من باز گرفتى ؟ حذيفه عرض كرد: يا
رسول الله ! بدست شما شوق و رغبت است ولى من جنب بودم و دوست نداشتم دستم با
جنابت بدست شما رسد، پيغمبر (ص ) فرمود: مگر نميدانى كه چون دو مسلمان بهم
برخوردند و مصافحه كنند گناهانشان مانند برگ درخت بريزد.
| |
الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ
أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا يَقْدِرُ أَحَدٌ قَدْرَهُ وَ كَذَلِكَ لَا يَقْدِرُ قَدْرَ نَبِيِّهِ وَ كَذَلِكَ
لَا يَقْدِرُ قَدْرَ الْمُؤْمِنِ إِنَّهُ لَيَلْقَى أَخَاهُ فَيُصَافِحُهُ فَيَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمَا وَ الذُّنُوبُ
تَتَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى يَفْتَرِقَا كَمَا تَتَحَاتُّ الرِّيحَ الشَّدِيدَةَ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ
اصول
كافى ج : 3 ص : 264 رواية :20
|
امام صادق (ع ) فرمود: كسى قدر خداى عزوجل را نداند و نيز قدر پيغمبرش را نداند و
قدر مؤ من را هم نداند، مؤ من برادرش را ملاقات كندو با او مصافحه نمايد، سپس خدا
بآنها نظر كند و گناهان از رخسارشان بريزد تا از يكديگر جدا شوند، چنانكه تند باد
برگ را از درخت فرو ريزد.
| |
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ رِفَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ مُصَافَحَةُ
الْمُؤْمِنِ أَفْضَلُ مِنْ مُصَافَحَةِ الْمَلَائِكَةِ
اصول كافى ج : 3 ص : 265 رواية :21
|
رفاعه گويد: شنيدم امام (ع ) مى فرمود: مصافحه كردن مؤ من از مصافحه ملائكه بهتر
است (كنايه از اينكه مقام مؤ من از مقام فرشته برتر است )
| |
* باب : معانقه ( دست بگردن يكديگر نمودن )*
بَابُ الْمُعَانَقَةِ
|
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ
عُقْبَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَا أَيُّمَا مُؤْمِنٍ
خَرَجَ إِلَى أَخِيهِ يَزُورُهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مُحِيَتْ عَنْهُ سَيِّئَةٌ
وَ رُفِعَتْ لَهُ دَرَجَةٌ وَ إِذَا طَرَقَ الْبَابَ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ السَّمَاءِ فَإِذَا الْتَقَيَا وَ تَصَافَحَا
وَ تَعَانَقَا أَقْبَلَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا بِوَجْهِهِ ثُمَّ بَاهَى بِهِمَا الْمَلَائِكَةَ فَيَقُولُ انْظُرُوا إِلَى عَبْدَيَّ
تَزَاوَرَا وَ تَحَابَّا فِيَّ حَقٌّ عَلَيَّ أَلَّا أُعَذِّبَهُمَا بِالنَّارِ بَعْدَ هَذَا الْمَوْقِفِ فَإِذَا انْصَرَفَ شَيَّعَهُ
الْمَلَائِكَةُ عَدَدَ نَفَسِهِ وَ خُطَاهُ وَ كَلَامِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ بَلَاءِ الدُّنْيَا وَ بَوَائِقِ الْآخِرَةِ إِلَى
مِثْلِ تِلْكَ اللَّيْلَةِ مِنْ قَابِلٍ فَإِنْ مَاتَ فِيمَا بَيْنَهُمَا أُعْفِيَ مِنَ الْحِسَابِ وَ إِنْ كَانَ الْمَزُورُ
يَعْرِفُ مِنْ حَقِّ الزَّائِرِ مَا عَرَفَهُ الزَّائِرُ مِنْ حَقِّ الْمَزُورِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ
اصول كافى ج : 3 ص : 265 رواية : 1
|
امام باقر و امام صادق عليهما السلام فرمودند: هر مؤ منى كه براى زيارت برادرش
بيرون شود و حق او را بشناسد، در برابر هر گامى كه بردارد، خدا يك حسنه باو مى دهد
و يك گناه از او بزدايد و يكدرجه او را بالا برد، و چون در خانه اش بكوبد، درهاى
آسمان برايش گشوده شود (مقدمات آمدن رحمت آماده شود) و چون ملاقات و مصافحه و معانقه
كنند، خدا بآنها روى آورد، سپس بوجود آنها بر فرشتگان ببالد و فرمايد: دو بنده ام را
بنگريد كه براى من يكديگر را ملاقات كردند و دوستى نمودند، بر من سزاست كه پس
از اين ايستگاه ايشان را بآتش عذاب نكنم ، و چون برگردد بشماره نفس كشيدن و گامهاى
كلماتش فرشته را بدرقه كنند و تا فرداى آنشب او را از بلاء دنيا و آسيبهاى آخرت
نگهدارند، و اگر در آن ميان بميرد از حساب بركنار باشد، و اگر مؤ من زيارت شده هم
حق زيارت كننده را چون او بشناسد، مانند پاداش او برايش باشد.
| |
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ
اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَةُ فَإِذَا الْتَزَمَا لَا يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلَّا
وَجْهَ اللَّهِ وَ لَا يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ الدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا فَإِذَا
أَقْبَلَا عَلَى الْمُسَاءَلَةِ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ بَعْضُهَا لِبَعْضِ تَنَحَّوْا عَنْهُمَا فَإِنَّ لَهُمَا سِرّاً وَ قَدْ
سَتَرَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا قَالَ إِسْحَاقُ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَلَا يُكْتَبُ عَلَيْهِمَا لَفْظُهُمَا وَ قَدْ
قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاّ لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ قَالَ فَتَنَفَّسَ أَبُوِ اللَّهِ ع
الصُّعَدَاءَ ثُمَّ بَكَى حَتَّى اخْضَلَّتْ دُمُوعُهُ لِحْيَتَهُ وَ قَالَ يَا إِسْحَاقُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ
تَعَالَى إِنَّمَا أَمَرَ الْمَلَائِكَةَ أَنْ تَعْتَزِلَ عَنِ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا إِجْلَالًا لَهُمَا وَ إِنَّهُ وَ إِنْ
كَانَتِ الْمَلَائِكَةُ لَا تَكْتُبُ لَفْظَهُمَا وَ لَا تَعْرِفُ كَلَامَهُمَا فَإِنَّهُ يَعْرِفُهُ وَ يَحْفَظُهُ عَلَيْهِمَا
عَالِمُ السِّرِّ وَ أَخْفَى
اصول كافى ج : 3 ص : 266 رواية : 2
|
امام صادق (ع ) فرمود: چون دو مؤ من يكديگر را در آغوش كشند رحمت خدا آنها را فرا گيرد
و چون بكديگر چسبند و از آن جز رضاى خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند،
بآنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد (كنايه از اينكه نامه گناهان
گذشته شما باطل شد) و چون با يكديگر وارد گفتگو شوند، فرشتگان باهم گويند:
از آنها دور شويد كه رازى دارند و خدا بر آنها پرده انداخته است .
اسحاق گويد: عرضكردم : قربانت گردم ، بنابراين گفتار آنها نوشته نشود، در
صورتى كه خداى عزوجل فرمايد: (كلمه اى نگويد جز آنكه رقيب و عتيدى نزد وى
حاضر باشند، 18 سوره 50) امام صادق (ع ) آه عميقى كشيد، سپس گريست تا اشكش
ريشش را تر كرد و فرمود: همانا خداى تبارك و تعالى براى احترام آن دو مؤ من
بفرشتگان دستور داد كه چون بملاقات يكديگر روند، از آنها دور شوند، و اگر چه
فرشتگان الفاظ آنها را ننويسند و سخنانشرا ندانند، ولى خداى داناى راز و نهان تر از
راز سخن آنها را بداند و حفظ كند.
| |
* باب : بوسيدن *
بَابُ التَّقْبِيلِ
|
أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْكُوفِيِّ عَنْ عُبَيْسِ بْنِ هِشَامٍ عَنِ الْحُسَيْنِ
بْنِ أَحْمَدَ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ لَكُمْ لَنُوراً
تُعْرَفُونَ بِهِ فِى الدُّنْيَا حَتَّى إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا لَقِيَ أَخَاهُ قَبَّلَهُ فِى مَوْضِعِ النُّورِ مِنْ
جَبْهَتِهِ
اصول كافى ج : 3 ص : 266 رواية : 1
|
يونس بن ظبيان گويد: امام صادق (ع ) فرمود: شما (شيعيان ) را نوريستكه بوسيله آن در
دنيا شناخته شويد، تا آنجا كه هر گاه يكى از شما برادرش را ملاقات كند،
محل نور را در پيشانى او بوسد.
| |
شرح :
شناختن شيعيانرا بوسيله نور پيشانى مختص بائمه و فرشتگان و خواص
اهل ايمانست و آيه شريفه سيماهم وجوههم من اثر السجود مؤ يد اين معناست و از اينرو
محل نور در اين روايت محل سجده معين شده است .
 | اصول كافي ثقةالاسلام كليني جلد سوم | | 
|